Το έχουν χαρακτηρίσει "φαρμακείο" της φύσης, "υγρό χρυσό", "δώρο θεϊκό"... το μέλι ήταν και είναι, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μία φυσική, υγιεινή τροφή με σπουδαία διατροφική αξία.
Παρασκευάζεται από τις μέλισσες με πρώτη ύλη φυτικές ή ζωικές μελιτώδεις εκκρίσεις ή νέκταρ άνθεων. Περιέχει μεταξύ άλλων, νερό σε ποσοστό 16%, οργανικά οξέα (18 στον αριθμό), πρωτεΐνες και αμινοξέα, μεταλλικά στοιχεία σε μικρές ποσότητες (κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο κ.ά.), ένζυμα, συμπλέγματα πρωτεϊνών, βιταμίνες (Β2, Β6, C, D, E, παντοθενικό οξύ, φολικό οξύ κ.ά), φυσικές αρωματικές ουσίες.
Έχει ανόργανα στοιχεία γνωστά σαν ιχνοστοιχεία, τα οποία παίζουν σπουδαίο ρόλο στον μεταβολισμό και τη θρέψη, είναι συστατικά του σκελετού και των κυττάρων, συμμετέχουν σε διάφορα ενζυμικά συστήματα, και τέλος ρυθμίζουν την οξύτητα του στομάχου.
Είναι γνωστό για τις αντισηπτικές του ιδιότητες, είναι τονωτικό, αυξάνει το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει προβλήματα έλκους στο στομάχι και γενικά συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
Η κατανάλωσή του βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση της υγείας σε περιπτώσεις αναιμίας, λόγω του σιδήρου που περιέχει. Το μέλι βοηθά σημαντικά στο ταχύτερο μεταβολισμό του οινοπνεύματος με αποτέλεσμα να απαλλάσσεται κανείς γρηγορότερα από την κατάσταση μέθης. Έχει επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη που βοηθά ιδιαίτερα άτομα που λόγω καθιστικής εργασίας υποφέρουν από δυσκοιλιότητα.
Αξίζει τέλος να αναφερθούμε στην αντιμικροβιακή του δράση καθώς φέρεται να εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και άλλων παθογόνων οργανισμών, γεγονός που το καθιστά παράλληλα χρήσιμο για την επούλωση και τον καθαρισμό ή την απολύμανση πληγών.
Ελληνικό μέλι vs εισαγόμενου
Το ελληνικό μέλι θεωρείται το καλύτερο του κόσμου. Η ανωτερότητά του οφείλεται στη μεγάλη βιοποικιλότητα (μεγάλος αριθμός διαφορετικών φυτών), στις εδαφολογικές και κλιματικές συνθήκες της χώρας μας, καθώς και στον υψηλό επαγγελματισμό και στο μεράκι του Ελληνα μελισσοκόμου.
Η τεχνολογία του μελιού στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα προηγμένη, με αποτέλεσμα το ελληνικό μέλι να δέχεται την ελάχιστη τυποποίηση και επεξεργασία. Αντίθετα το εισαγόμενο είναι προϊόν τυποποίησης και προχωρημένης επεξεργασίας (αφαίρεση γύρης, υπερβολικό ζέσταμα, χαρμάνια για να μην κρυσταλλώνει, αλλαγή του χρώματος κ.α.)
Το εισαγόμενο μέλι είναι αποδεδειγμένα "νερουλό", έχει δηλαδή μεγαλύτερα ποσοστά υγρασίας, γεγονός που το κάνει ευάλωτο σε αλλοιώσεις.
Η ποιότητα του ελληνικού μελιού και η τήρηση της εγχώριας και ευρωπαϊκής νομοθεσίας διασφαλίζεται παράλληλα, από τους συχνούς ελέγχους που πραγματοποιούνται από τον ΕΦΕΤ και από πιστοποιημένα εργαστήρια.
Το μέλι συγκαταλέγεται επάξια σε ένα από τα εθνικά προϊόντα της χώρας μας και αξίζει αδιαμφισβήτητα την προσοχή και την αγάπη μας.
Γνωρίζατε ότι;
- Το μέλι είναι η πρώτη γλυκαντική ουσία που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος.
- Ο πατέρας της ιατρικής, Ιπποκράτης (462-352 π.Χ.), που έζησε, δίδαξε, μεγαλούργησε κι έγινε γνωστός στα πέρατα της γης, συνιστούσε το μέλι σε ασθενείς και υγιείς, έχοντας ανακαλύψει από τότε τις ευεργετικές του ιδιότητες.
- Αν εξαφανιστεί η μέλισσα, ο άνθρωπος έχει ακόμα 4 χρόνια ζωής. ‘’If something eliminates bees from the planet, mankind will perish within 4 years’’. Η φράση έχει αποδοθεί στο Albert Einstein και βασίζεται στο ότι χωρίς μέλισσες δεν έχουμε επικονίαση στα φυτά, χωρίς φυτά δεν έχουμε ζώα και κατ’ επέκταση χωρίς ζώα, δύσκολα θα μπορέσει το ανθρώπινο είδος να επιβιώσει.
- Στην αρχαία Ελλάδα και στο Βυζάντιο συνήθιζαν να μαρινάρουν το κρέας με με μέλι και ξύδι για να το κάνουν έτσι κάνει πιο γευστικό και τρυφερό.
- Το μέλι σε αντίθεση με τη ζάχαρη έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη, παρόλο που έχει περισσότερες θερμίδες. Όσο χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη έχει μια τροφή τόσο καλύτερα αφομοιώνεται, προκαλώντας μια πιο ήπια έκκριση της ινσουλίνης και προστατεύοντας από απότομες "μεταπτώσεις" του σακχάρου στο αίμα.
- Οι γνωστές φυσικές μεταβολές που υφίσταται το μέλι από την πάροδο του χρόνου, όπως η κρυστάλλωση (ζαχάρωμα), η μεταβολή του χρώματος (γίνεται πιο σκούρο) και η μεταβολή της γεύσης (γίνεται πιο βαριά), δεν επηρεάζουν τη θρεπτική του αξία.
- Για ένα κιλό μέλι χρειάζονται 4kg νέκταρ, δηλαδή πρέπει 13.000 μέλισσες να πετάξουν για 177.000 χιλιόμετρα και να επισκεφθούν 4 εκατομμύρια λουλούδια.
- Μια μέση (εργάτρια) μέλισσα κατά την διάρκεια μιας πτήσης μέχρι να γεμίσει ο πρόλοβός της με νέκταρ χρειάζεται να επισκεφθεί από 50 μέχρι 100 λουλούδια.
- Το καλοκαίρι μια μέση (εργάτρια) μέλισσα ζει μόλις 30 ημέρες.
- Η κρυστάλλωση είναι μία φυσική διεργασία του θερμικά και μηχανικά ακατέργαστου μελιού και δεν σημαίνει πως το μέλι είναι χαλασμένο ή νοθευμένο. Πραγματοποιείται εντονότερα κατά τους χειμερινούς μήνες όπου η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη.
Χρήσιμες Συμβουλές
- Μην φυλάτε το μέλι στο φως του ήλιου. Το φως του ήλιου καταστρέφει πολλά από τα ένζυμα του μελιού. Το ίδιο θα συμβεί κι αν το ζεστάνετε ή βράσετε υπερβολικά.
- Διατηρείτε καλά κλειστά τα δοχεία που φυλάσσεται το μέλι. Το μέλι απορροφά εύκολα τις εξωτερικές κακές οσμές, έτσι το άρωμα του θα καταστραφεί. Το μέλι εύκολα επίσης απορροφά το νερό, ακόμα κι όταν υπάρχουν πολύ μικρές ποσότητες στην ατμόσφαιρα. Υπερβολικό νερό στο μέλι (πάνω από 20 - 23%), θα επιτρέψει την ανάπτυξη της μαγιάς με αποτέλεσμα ν’ αρχίσει να ζυμώνεται.
- Σε περίπτωση που το καταναλώσετε σκέτο, κρατήστε το όσο περισσότερο γίνεται κάτω από τη γλώσσα πριν το καταπιείτε. Με αυτόν τον τρόπο θα επιτρέψετε στις πιο φίνες ουσίες του (αιθέρια έλαια, ορυκτά, γλυκόζη κ.τ.λ.) να περάσουν κατευθείαν στο αίμα.
- Προτιμήστε να καταναλώνετε μικρές ποσότητες μελιού αρκετές φορές την ημέρα, παρά μεγάλες σπάνια.
- Προσθέστε δύο κουταλιές μέλι στη λεμονάδα σας, φτιάχνοντας ένα δροσερό ποτό για τις καλοκαιρινές ημέρες και ένα καταπραϋντικό αφέψημα για τα βράδια του χειμώνα.
- Όταν ψήνετε ψωμί, το μέλι θα κάνει πιο σκουρόχρωμη την κόρα, για να μην το κάψετε όμως βεβαιωθείτε ότι χαμηλώσατε τη θερμοκρασία ψησίματος κατά 15 βαθμούς.